Í sambandi við friðargonguna, sum var í Havn í gjár 24. juli 2025, var Jógvan Fríðriksson, biskupur, boðin at halda eina røðu.

Hon snúði seg um t.d. ófrið, hatur og harðskap.

Eisini kom hann inn á tað sum nógv óivað hugsa í dag, nevniliga at tað er ringt at vita hvat vendir niður og hvat vendir upp.

Les alla røðuna:

Góðu friðarfólk!

“Ver góður maður – menniskja // nú vargar valda tíð, // lat einki dálka gleðina // av tí, vit vaða í.

Tað er mæta skaldið Christian Matras, ið eigur orðini. Nýta vit yrkingina frítt og hugsa um støðuna úti í heimi, so kann av sonnum sigast, at vargar valda tíð.

Tað er lætt at staðfesta, at støðan úti í heimi er ófriðarlig. Tað er torført at vita, hvat vendir upp, og hvat vendir niður.

Tíðindaflutningurin lýsir ófrið og kríggj frá árla á morgni til síðla á kvøldi.

At staðfesta ófriðin úti í heimi vísir, at vit eru tilvitað um, at heimsmyndin broytist. Við broyttari heimsmynd, broytast eisini vit, okkara virðir og hugsan.

Vit eru við atliti at arbeiðsmarknaði og handli vorðin ein partur av altjóða samfelagnum.

Í eini tíð við framkomnari tøkni er heimurin vorðin lítil. Tað, ið áður var langt burturi, er nú í okkara egnu stovu.

Hóast ófriður og kríggj ikki beinleiðis eru á okkara leiðum, broytast vit tilvitað ella ótilvitað. Vit gerast ikki offur, men verða sinnisliga ávirkað.

At vera uttanveltaður og ikki partur av onkrari hernaðarligari samgongu ella verkligum felagsskapi er í dag vorðið munandi torførari enn áður, fyri ikki at siga ómøguligt.

Fløkjaslig og hóttandi viðurskifti á ymiskum hermótum og áhaldandi týning av mannalívum krevur av okkum, at vit ikki einans eru áskoðara.

Virðingin fyri hinum einstaka menniskjanum, ættarbólkum og londum krevur, at vit veita moralskan og fíggjarligan stuðul til tey, ið eru fyri ágangi, verða forfylgd ella týnd.

Metast kann altíð um alt og øll viðurskifti, eisini moralskan stuðul. Tó, stuðulin sendir eitt signal, og tað munar nakað, hóast tað ikki flytur nógv.

Eisini her heima kunnu vit merkja ófriðin og stríðið úti í heimi. Tað er alneyðugt, at vit í Føroyum hava virðing fyri hinum einstaka og øllum menniskjum uttan mun til uppruna, átrúnað, sannføring og politiska støðutakan.

Heimssøgan veit frá at siga, at tað letur seg gera at innflyta stríð, hatur og harðskap til lond og býir.

Her á landi eiga vit at standa vakt um tey virðir, ið eyðkenna eitt nútíðar fólkaræði, t.d. rættin at hugsa, skriva, tala og átrúnaðarligt frælsi. Eitt fólkaræðisliga skipað samfelag eigur at fevna allar borgarar.

Í mínari fatan, ið er runnin úr kristnu trúnni, er orðið virðing lyklaorðið. At virða onnur menniskju – uttan mun til uppruna og trúgv – styrkir okkara egna sjálvvirði. Tað víðkar útsýnið og styrkir innlitið í tilverunnar fjølbroytni.

Tað er nakað av hesum, ið eg síggi aftur, nú vit eru samlað til eina friðargongu. Ljós verður varpað á ta óhepnu støðuna við tvídrátti millum fólkasløg og samfelagsbólkar.

Friðargongan eggjar til vinsemi heldur enn fíggindaskap millum fólk, ættarsløg og tjóðir.

Í tíðindaskrivinum ella innbjóðingini til friðargonguna verður sagt: “Friðargongan hevur enn sum áður til endamáls at seta vápnahvíld og friðartilgongdir á breddan heldur enn kríggj og vápnadubbing.

Samtíðis er endamálið at varpa ljós á polarisering millum fólkasløg og samfelagsbólkar...

Í friðargonguni vilja vit í felag, og í friði, vísa samkenslu við teimum líðandi í Ukraina, Palestina, Ísrael og øðrum londum, har yvirgangur og kríggj herja...”

Friðargongan hevur bæði eina fólksliga og eina politiska áminning til føroyingar, at vit gera okkara til at minka um vandan fyri kríggi og menniskjansligum ræðuleikum.

Heitt verður á Løgtingið og Landsstýrið, at føroyingar meira miðvíst stuðla friðartilgongdini enn vápnadubbing.

Orðingarnar tykjast mær væl valdar. Fólkaræðið gevur fólki møguleikan at siga frá. Mær tykir, at tíðindaskrivið er hóvliga orðað.

Tað endurspeglar virðing fyri ymiskum sjónarmiðum og virðing fyri tí fólkaræðisliga arbeiðinum, ið Løgtingið og Landsstýrið fremja.

Í mínari fatan er virðing ein týðandi táttur í øllum samskifti. Virðiligt samskifti kann loysa knútar. Moralskir fordómar gera knútarnar enn torførari at loysa.

Kríggj er óndskapur. Mær hóvar ikki at halda eina verjurøðu fyri kríggi, tí týning av mannalívum er ein alt ov dýrur prísur at gjalda.

Vit eru væl vitandi um, at kríggj í nútíðini søguliga kunnu greinast aftureftir. Orsøkin til kríggj í nútíðini liggur ofta í fortíðini.

Tað er ikki líkamikið, hvør upprunin til kríggj er, men tað er ei heldur nóg mikið til eina verjurøðu. Mær hóvar ikki harðskap og kríggj.

Tað er óndskapur at týna mannalív, tí lívið er fyri mær heilagt.

Friðargongan er fevnandi í síni fráboðan, tá sagt verður: “Har tað ikki er avgerandi hvørja átrúnaðarliga og/ella politiska støðu hvør einstakur hevur til viðurskiftini í Ukraina og Miðeystri; men at vit í friðargonguni í felag – hóast ymisk sjónarmið – vísa á týdningin, at fólkini í Ukraina, Ísrael og Palestina fáa loyvi at liva í friði uttan kríggj.”

Tað sama ynskið bera vit heimsins fólkasløgum, londum og tjóðum.

Gleðiligt er tað, at friðargongan ikki er snævur í síni tilgongd, men breið og fevnandi. So er tá vón fyri framman og bót á borðið. Sum skaldið sigur:

“Veitst tú, at gleðin er so rein // viðhvørt, so sterk og sonn, // at trýstið sjálvt av villmonnum / tað bráðnar burt sum fonn –

At gleðin er eitt sendiboð, // sum boðar henda mátt: // tú vinna kanst tað villa djór, // sum vaks úr tær í nátt.”

Guð signi Føroyar og heimsins lond og tjóðir.

Takk fyri!