Vísindi
Ávísar ílegur økja um vandan fyri Alzheimers
Flestu tilburðir av Alzheimers sjúku tykjast ikki burturav at vera tengdir at ílegum, men í summum førum hava ílegur mest sannlíkt ein leiklut, og hetta kann eisini vera galdandi, hóast persónurin ikki hevur Alzheimers sjúku í familjuni. Tað er ein av niðurstøðunum í eini vísindaligari grein, ið er almannakunngjøgd í altjóða tíðarritinum European Journal of Neurology um ílegur og Alzheimers sjúku í Føroyum
Vísindi
Havstovan: Nógvur smáur svartkjaftur sunnanfyri
Havstovan gjørdi ekkókanningar av svartkjafti sunnanfyri Føroyar suður í bretskan og írskan sjógv vóru gjørdar í tíðarskeiðinum frá 23. mars til 6. apríl 2022. Fyribilsúrslitini vísa, at nógv er til av smáum svartkjafti í føroyskum øki í ár
Vísindi
Havgransking í Norðuratlantshavi: 7,8 milliónir krónur leysar at søkja
Eftir áheitan frá Edmundi Joensen játtaði danska stjórnin 25,5 milliónir krónur til havgransking á fíggjarlógini fyri 2020. Nú er aftur leyst at søkja um stuðul frá Granskingarráðnum, sum umsitur játtanina
Vísindi
Stórur munur á góðskuni á skundkanningum: Hesi trý sløgini vóru vánaligast
Nýggj donsk gransking hevur kannað 46 sløg av skundkanningum. Granskingin vísur, at tað er stórur munur á góðskuni av skundkanningunum
Vísindi
Stórur munur á góðskuni á skundkanningum: Tann vánaligasta fangaði bara 2,5 prosent av teimum smittaðu
Skundkanningar – antigenroyndir – fanga millum 2,5 prosent og 94 prosent, vísur ein stór kanning av skundkanningum, ið eru góðkendar til danska marknaðin
Vísindi
Vísindalig grein um sildastovnar kring Føroyar
Sunnvør Klettskarð í Kongsstovu, granskari, hevur saman við øðrum givið út vísindaliga grein í tíðarritinum Fisheries Research. Í greinini verður arvafrøðilig greining av sildastovnum rundan um Føroyar lýst
Vísindi
Potenstablett verjir kanska móti Alzheimer
Viagra hjálpir í neðra, men nú er líkt til, at potenstablettin hjá Pfizer eisini hjálpir í erva
Vísindi
Smittuserfrøðingur: Nýggja frábrigdið smittar meira – kanska minni vandamikið
Nýggja koronu-frábrigdið – omikron – er allarhelst longu komið til danska kongaríkið, men er kanska minni vandamikið enn Delta-frábrigdið, sambært Anders Fomsgaard, smittufrøðingini
Vísindi
Kostur, rørsla og krabbamein
Nú verður kannað nærri, hvussu nógv kostur og rørsluvanar ávirka vandan fyri at fáa krabbamein
Vísindi
Gransking: Konspiratiónsteoriir trívast betur á Facebook
Facebook er ein nógv betur miðil at spreiða konspiratiónsteoriir enn á Twitter. Tað er niðurstøða í nýggjari kanning, har fólk úr 17 londum eru spurd
Vísindi
Nýggj grein um alduorku í Føroyum
Bárður Joensen, ph.d.-lesandi, hevur saman við Bárði A. Niclasen, ph.d. og lektara í alisfrøði, og Harry B. Bingham, professara á DTU, útgivið nýggja vísindaliga grein um alduorku í Føroyum
Vísindi
Slóðbrótandi flokkingarskipan fyri botndjór í Føroyum
Gransking: Nýtt Fiskaaling rit er ein áleiðis frágreiðing um menning av flokkingarskipan fyri botndjór á føroysku firðunum (Benthic macrofauna classification system).
Vísindi
Stuðul játtaður til fýra nýggjar havgranskingarverkætlanir
Faknevndin fyri havgransking í Norðuratlantshavi hevur játtað 14 milliónir krónur til fýra samstarvsverkætlanir
Vísindi
Brúka í miðal yvir fýra tímar upp á appir um dagin
Millum annað koronufarsóttin hevur fingið fólk at brúka meira tíð upp á appir á sínari snildfon
Vísindi
Bert eitt stikk skal løða tínar eindir í framtíðini – men er tað nú eitt gott hugskot?
ES hevur í hyggju at gera USB-C-stikkið til eitt aðalkrav – eisini fyri Apple-eindir
Vísindi
Pínustillandi handkeypsheilivágur undir illgruna at skaða fostur
Altjóða gransking sigur, at tað er grundaður illgruni um, at pínustillandi heilivágur kann skaða ófødda barnið
Vísindi
CO2 goymslur í føroyska basaltinum kann gerast ein nýggjur vinnuvegur
Royndir við at goyma CO2 í basalti í Íslandi byrjaðu við ph.d. verkætlanum, sum síðani førdu til størri granskingarverkætlanir. Nú hevur Rakul Maria Johannesen fingið eina millión krónur í stuðli frá Granskingarráðnum til at finna útav, um hetta eisini er gjørligt í Føroyum
Vísindi
Stór altjóða ráðstevna um laksalús
Gransking: Í hesum døgum er altjóða netráðstevnan um laksalús, sum Fiskaaling skipar fyri. Omanfyri 800 luttakarar úr øllum heiminum hava teknað seg til Sea Lice Online 2021 ráðstevnuna
Vísindi
ST: Eingin ivi um at verðurlagsbroytingar eru mannaskaptar
Í dag kom 6. stóra umhvørvisfrágreiðingin hjá IPCC, ið er umhvørvistovnurin hjá ST. Og niðurstøðan er greið: Mannaskaptar hendingar eru orsøkir til, at lofthválvið, havið og landjørðin hitna
Vísindi
Danska heilsustýrið: Kvinnur við barn og kvinnur, ið hava barn á brósti, kunnu gott verða koppsett
Tað hevur ikki verið møguligt hjá kvinnum, ið bera barn undir belti, ella kvinnum, sum geva bróst, at verða koppsett, men nú hevur danska heilsustýrið nóg mikið av vísindaligum sannroyndum, ið skjalprógva, at fyrimunurin við at koppseta klárt vigar upp ímóti vansunum
Vísindi
Vilja vita um framleiðslu av stórum smolti
Gransking: Fiskaaling luttekur í verkætlan, har endamálið er kortleggja vitan um framleiðslu av stórum smolti, og at koma við tilmælum um besta framferðarhátt (best practice). Talan er um eina eitt ára verkætlan saman við CtrlAQUA, sum norska Fiskeri- og Havbruksnæringens Forskningsfinansiering fíggjar
Vísindi
Hálva millión til verkætlan
Danska Undirvísingar- og granskingarmálaráðið hevur játtað 500.000 krónur úr UArctic-stuðulsgrunninum til eina verkætlan undir leiðslu av Fróðskaparsetrinum við heitinum "Creating Connections in the Arctic Educational Science Community (ConnectED)"
Vísindi
“Grøni” avloysarin hjá Concorde fer á flog í 2025
Overture er navnið á nýggja yvirljóðsflogfarinum, sum væntandi fer á flog í 2025. Flogfarið líkist gamla Concorde-flogfarinum, men larmar nógv minni og skal brúka eitt serligt slag av CO2-neutralum brennievni
Vísindi
Betri vitan um føroysk sjósíl
GRANSKING: P/F Fiskaaling hevur sílafellu undir niðaru brúnni yvir Sandá. Hetta er liður í verkætlan um kanning av føroyskum sjósílum

Fanst tú ikki tað, tú leitaði eftir?

Royn leitifunkuna